Allereerst wat is het zenuwstelsel?
Ons lichaam heeft een geweldig communicatienetwerk; het zenuwstelsel. Het zorgt ervoor dat we inwendige en uitwendige prikkels waarnemen. Deze prikkels registreren we via onze zintuigen. Via het zenuwstelsel worden prikkels van de hersenen naar delen in het lichaam gestuurd en omgekeerd. Het stelsel stuurt de spieren en organen aan, meestal via het ruggenmerg. Het is vergelijkbaar met een veelvuldig vertakt telefoonnet. Het is in staat alle cellen zodanig te beïnvloeden dat ze hun taken op tijd, in de juiste volgorde en op de juiste manier uitvoeren.
Er is een onderscheid tussen het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel.
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Het perifere zenuwstelsel bestaat uit zenuwen die de spieren besturen, zenuwen die de organen besturen en zenuwen die pijn, warmte en kou voelen.
Centrale zenuwstelsel
Het centrale zenuwstelsel is het controlecentrum van het zenuwstelsel en heeft de volgende functies:
- Ontvangen van informatie van de zintuigen over onze omgeving en over ons lichaam.
- Het verwerken van deze informatie in de hersenen en verbinden met andere informatie (bijvoorbeeld uit het geheugen).
- De verwerkte informatie gebruiken om de spieren en organen aan te sturen.
Perifere zenuwstel
Het perifere zenuwstel is de verbinding tussen het centrale zenuwstelsel, de spieren en de zintuigen. Het zorgt dat informatie van de organen, zintuigen en spieren in het centrale zenuwstelsel komt en dat er omgekeerd commando’s terug worden gestuurd.
Het perifere zenuwstelsel kan functioneel weer ingedeeld worden in het autonome en het somatische zenuwstelsel.
Het autonome zenuwstelselis het deel van het zenuwstelsel waar we geen controle over hebben. Het stuurt de gladde spieren, het hart en diverse organen aan. Het is betrokken bij automatische processen in het lichaam en bij reflexen.
Het Somatische zenuwstelsel is het deel van het perifere zenuwstelsel waar we controle over hebben, hoewel we ons daar niet altijd bewust van zijn. Dit deel zorgt dat we kunnen lopen, bewegen, praten. Kortom, het is betrokken bij interactie met de omgeving.
Nu heb je een globaal beeld wat het zenuwstelsel doet. Er zit nog veel meer achter de werking en uitwisseling van signalen. In deze blog maak ik een bruggetje naar zenuwpijn dat voortkomt uit myofasciale klachten.
Onder myofasciale pijn verstaan we klachten in het lichaam, die veroorzaakt worden door de aanwezigheid van pijnlijke spierverhardingen, waar fascie ook een rol in kan spelen. (Het wordt te uitgebreid om uitleg te geven over fascie. Ik zal hier in een aparte blog bij stil staan. Voor nu is het goed te onthouden dat spieren, fascie en zenuwen een samenwerkingsverband in ons lichaam hebben en als er één uit balans is, dat effect (klachten) kan hebben op alle drie.)
Door deze pijnlijke spier- en of fascie verhardingen kun je je voorstellen dat de zenuw die daar ook langs loopt minder ruimte heeft en zelfs kan beknellen. Op onderstaand plaatje zie je dat de piriformis spier in de linker bil een zenuw bekneld die naar het been loopt.
Een beknelling kan de volgende klachten geven:
- een verdoofd gevoel
- scherpe pijn
- tintelingen
- spierspasmen
- spierzwakte.
De klachten ontstaan doordat de zenuw de signalen niet goed meer door het lichaam uitzendt, omdat deze ergens wordt samengedrukt.
Een zenuw kan beschadigd raken wanneer deze wordt samengedrukt. Denk maar eens aan een hernia, artritis of hielspoor. Hierbij kunnen dus chronische restklachten ontstaan.
Een zenuw kan ook bekneld raken door andere oorzaken, bijvoorbeeld door een ongeluk, slechte houding, overbelasting en overgewicht. Als gevolg van de samendrukking ontstaat er een ontsteking waardoor de zenuw bekneld raakt. Onderstaand plaatje van een beknelling van een van de armzenuwen geeft hier een goed voorbeeld van.
Slechte voeding en gezondheid kunnen de situatie van een beknelde zenuw verergeren.
Hoe houd je de zenuwen nu in goede conditie of mocht je al milde klachten hebben hoe kun je hier zelf wat aan doen? We kunnen zenuwen stretchen waardoor ze weer worden geactiveerd. Dit zijn soms statische en soms dynamische oefeningen. De komende weken ga ik een aantal oefeningen met je delen hoe bepaalde zenuwen te stretchen waardoor er weer stroming ontstaat.
